Χαρτί Vs Οθόνη Σημειώσατε 1

Πριν από πέντε χρόνια, ο Αμερικανός δημοσιογράφος Τζακ Σέιφερ προκάλεσε αίσθηση με ένα άρθρο του στο Slate όπου ανακοίνωνε ότι σταματά τη συνδρομή των Νew Υork Τimesκαι καλούσε τους αναγνώστες να κάνουν το ίδιο. Ο λόγος δεν ήταν κάποιο παράπονο από την εφημερίδα, μια ριζική διαφωνία με τη γραμμή της για παράδειγμα ή με τον τρόπο που κάλυπτε τη θρησκεία, τις μειονότητες ή το Μεσανατολικό. Όχι, ο δημοσιογράφος σταματούσε τη συνδρομή στο χαρτί γιατί είχε ερωτευτεί το σάιτ. Ήταν κομψό, ανατρεπτικό, εύχρηστο, εκπλήρωνε πλήρως τον ενημερωτικό του ρόλο και, το κυριότερο, ήταν δωρεάν.
Ένα χρόνο αργότερα, το έντυπο άρχισε να του λείπει. Αν και περνούσε αρκετό χρόνο περιτρέχοντας την ιστοσελίδα της εφημερίδας, συνειδητοποίησε ότι ξεχνούσε γρήγορα τις πληροφορίες που διάβαζε. Νόμιζε ότι έφταιγε εκείνος, η ηλικία του ή οι συνήθειές του. Μέχρι που έπεσε στα χέρια του μια πρόσφατη έρευνα τριών επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο του Όρεγκον. Οι ερευνητές δημιούργησαν δύο ομάδες: η μία αποτελούνταν από αναγνώστες της χάρτινης έκδοσης των Νew ΥorkΤimesκαι η άλλη από αναγνώστες του nytimes.com.
Οι δύο ομάδες είχαν στη διάθεσή τους 20 λεπτά για να διατρέξουν τα άρθρα της εφημερίδας. Στη συνέχεια απάντησαν σε ένα μικρό ερωτηματολόγιο. Όπως αναφέρεται στο πόρισμα της έρευνας, οι αναγνώστες του χαρτιού θυμόντουσαν πολύ περισσότερα άρθρα από τα μέλη της άλλης ομάδας. Θυμόντουσαν επίσης πολύ περισσότερα θέματα. Επιπλέον, τα κυριότερα σημεία των άρθρων είχαν εντυπωθεί καλύτερα στο μυαλό τους. Σε ένα σημείο ήρθαν ισόπαλοι: θυμόντουσαν εξίσου καλά τους μεγάλους τίτλους.
Πώς εξηγείται αυτή η κυριαρχία της έντυπης μορφής; Μία θεωρία είναι ότι οι ιστοσελίδες δεν ιεραρχούν τα άρθρα με βάση τη σημασία τους, γεγονός που βλάπτει μια από τις βασικές λειτουργίες του Τύπου: το agenda-setting (δηλαδή την άποψη ότι η ιεράρχηση των θεμάτων ασκεί μεγάλη επιρροή στους αναγνώστες). Η ποιότητα της ανάγνωσης επηρεάζεται επίσης από την παρεμβολή διαφημίσεων ανάμεσα στις παραγράφους και από τον τεμαχισμό των άρθρων, που αναγκάζει τον αναγνώστη να κάνει κλικ για να διαβάσει τη συνέχεια. Το χαρτί διευκολύνει τη συγκέντρωση. Και απαιτεί μεγαλύτερο σεβασμό.
Σχεδόν ανακουφισμένος, ο Σέιφερ αποφάσισε να ανανεώσει τη συνδρομή των χάρτινων Νew ΥorkΤimes(στην πραγματικότητα η συνδρομή δεν σταμάτησε ποτέ, αφού η γυναίκα του συνέχισε να την πληρώνει κρυφά!). Η ζωή του έγινε ξαφνικά απλούστερη. Όπως γράφει στο Slate, μπορεί ο ίδιος να εργάζεται τα δεκαπέντε τελευταία χρόνια σε διάφορες ενημερωτικές ιστοσελίδες, όταν όμως είναι να διαβάσει ένα κείμενο άνω των 1.000 λέξεων είτε το τυπώνει είτε αγοράζει την εφημερίδα ή το περιοδικό που το δημοσιεύει. Δεν είναι εχθρός της τεχνολογίας - άλλωστε στο χαρτί δεν υπάρχει η λειτουργία της αναζήτησης! Δεν μπορεί να λειτουργήσει πια χωρίς το διαδίκτυο. Την ίδια ώρα, όμως, δεν μπορεί να αποχωριστεί την παραδοσιακή εφημερίδα.
Η ανάγνωση σε οθόνη στρεσάρει τον εγκέφαλο

ΑΝΑΛΟΓΑερευνητικά αποτελέσματα για την ανάγνωση εφημερίδων έχουν και μελέτες που αφορούν τα βιβλία. Παρά τις προβλέψεις που ήθελαν το κλασικό βιβλίο από χαρτί να είναι θέμα χρόνου να εξαφανιστεί, μόνο αυτό δεν αναμένεται να συμβεί τα επόμενα χρόνια. Ο λόγος που το διάβασμα σε οθόνη ηλεκτρονικού υπολογιστή δεν έχει καταφέρει να αποτελέσει μια πραγματική εναλλακτική λύση -εξ ου, άλλωστε, και το γεγονός ότι οι εκτυπώσεις κειμένων ζουν και βασιλεύουν- είναι ότι η ανάγνωση σε οθόνη στρεσάρει τον εγκέφαλο, ενώ αντίθετα στο χαρτί τον ηρεμεί, σύμφωνα με νέα έρευνα της καθηγήτριας Αν Μάνγκεν του Κέντρου Ερευνών στην Ανάγνωση, του πανεπιστημίου Στάβανγκερ της Νορβηγίας.
Σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό JournalofResearch in Reading, η Μάνκγεν αναφέρει ότι οι κινήσεις που κάθε λίγο και λιγάκι απαιτούνται στον υπολογιστή, δηλαδή τα συνεχή κλικ στις ηλεκτρονικές σελίδες και η κύλισή τους (σκρόλινγκ), διακόπτουν την εστίαση της προσοχής του αναγνώστη, ο οποίος χάνει την αίσθηση πληρότητας του αναγνωστικού υλικού του, με συνέπεια ο εγκέφαλός του να βιώνει ένα συνεχές στρες.
Από την άλλη, η παραδοσιακή ανάγνωση, που επιτρέπει στον αναγνώστη να πιάνει τις σελίδες και να τις γυρίζει, αισθανόμενος τη φυσική τους υπόσταση, τον βοηθά να νιώθει πιο ήρεμα. Μεγάλη σημασία παίζει και το γεγονός ότι το κείμενο στο βιβλίο ή σε μια τυπωμένη σελίδα δεν μετακινείται, όπως συμβαίνει σε μια ηλεκτρονική σελίδα.
Η Μάνγκεν σημειώνει ότι η ψηφιακή τεχνολογία επιτρέπει μια σειρά από δυναμικές, κινητικές και ευέλικτες μορφές μάθησης. Έτσι, τα νέα παιδιά γενικά διαβάζουν λιγότερα βιβλία από ό,τι στο παρελθόν, όμως συνολικά διαβάζουν περισσότερο, αν συνυπολογισθούν αυτά που διαβάζουν στον υπολογιστή και το κινητό τηλέφωνό τους.
Σουηδοί ερευνητές, σε δικές τους έρευνες, έχουν συμπεράνει ότι στο χαρτί διαβάζουμε καλύτερα και κατανοούμε περισσότερα πράγματα από ό,τι όταν διαβάζουμε ακριβώς το ίδιο κείμενο σε μια οθόνη. Συμφωνούν ότι όταν το βιβλίο ψηφιοποιείται και χάνει τη φυσική του υπόσταση, τότε ο αναγνώστης βιώνει μια αίσθηση απώλειας αναφορικά με τη σφαιρική κατανόηση του κειμένου. Σύμφωνα με τη Μάνγκεν, οι δυνατότητες πολυμεσικού (multimedia) εμπλουτισμού ενός ηλεκτρονικού κειμένου με υπερκείμενο, βίντεο, ήχους και εικόνες, στην πραγματικότητα εμποδίζουν ένα αναγνώστη να δημιουργήσει ένα φανταστικό σύμπαν από τις δικές του νοητικές εικόνες. Αντίθετα, ο αναγνώστης διασπάται και αποσπάται από τις πολυμεσικές ευκαιρίες που έχει στον κομπιούτερ για να κάνει κάτι, να δει ή να ακούσει κάτι άλλο, πέρα από την απλή «μονοδιάστατη» ανάγνωση - η οποία όμως φαίνεται πως έχει τελικά τη δική της αξία από ψυχολογικής και εγκεφαλικής απόψεως.

Πηγή: http://www.philnews.com.cy/